Sân vườn Nhật Bản đền Ryoan-ji | Nghệ thuật Thiền vượt thời gian

1. Lịch sử hình thành sân vườn Nhật Bản đền Ryoan-ji

Vào thời Heian, sân vườn Nhật Bản đền Ryoan-ji (Đền Long An) tọa lạc phía Tây Bắc Kyoto, là một điền trang thuộc về gia tộc Fujiwara hùng mạnh, sau đó vào tay gia tộc Hosokawa.

Vào năm 1450, theo nguyện vọng của Hosokawa Katsumoto, một Shogun (Tướng quân) lừng danh, điền trang được chuyển đổi thành một ngôi chùa Thiền dưới sự bảo trợ của Thiền viện Myoshin-ji phái Rinzai gần đó.

Sân vườn Nhật Bản đền Ryoan-ji được xây dựng lại vào năm 1488 sau khi bị tàn phá trong cuộc chiến Onin (1467–77). Tuy nhiên, ngôi đền bị thiêu rụi vào năm 1790 do hỏa hoạn nhưng vườn Thiền Karesansui đã tồn tại từ khoảng năm 1499, không bị hư hại.

Người thiết kế sân vườn cũng như ý tưởng thiết kế thực sự của ông, vẫn còn là một bí ẩn. Một số học giả cho rằng tác giả của kiệt tác này là Soami (1472–1523), một nghệ nhân nổi tiếng thời bấy giờ. Tuy nhiên, hai chữ ký được khắc trên mặt sau của một trong những viên đá dẫn đến giả thuyết rằng có thể đó là kawaramono, những cư dân ven sông bị ruồng bỏ đã trở thành những người thiết kế cảnh quan Nhật Bản đầu tiên làm việc toàn thời gian.

Hình thức và mục đích ban đầu của khu vườn có thể khá khác so với những gì chúng ta thấy ngày nay, vì những bản vẽ ban đầu cho thấy những cây thông trong vườn.

Được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới vào năm 1994, sân vườn Nhật Bản đền Ryoan-ji được các chuyên gia trong nước lẫn phương Tây đánh giá là một trong những kiệt tác nghệ thuật sân vườn Thiền vĩ đại nhất.

2. Đặc điểm thiết kế sân vườn Nhật Bản đền Ryoan-ji

Đền Ryōan-ji bao gồm một số ngôi đền phụ & một cảnh quan sân vườn tản bộ quanh hồ rộng lớn.

Khu nhà trụ trì (Hōjō) của ngôi đền có một gian phòng lớn mở ra một sân vườn Thiền khô karesansui – nổi tiếng nhất Nhật Bản. Ngôi đền cũng có các gian phòng theo phong cách Shoin hướng ra một tiểu cảnh sân vườn nhỏ hơn ở phía bắc.

2.1 Thiết kế sân vườn Thiền Nhật Bản đền Ryoan-ji

Với diện tích khá nhỏ, chỉ dài 25m & rộng 10m, đây là sân vườn khô Karesansui điển hình, trong đó đá, cát & sỏi cào được dùng mô phỏng lại các đặc điểm của nước & cảnh quan.

Cảnh quan đẹp phụ thuộc vào vị trí nghệ thuật của 15 tảng đá được sắp xếp thành 5 nhóm, bao quanh bởi cát trắng tượng trưng cho những hòn đảo nổi lên trên đại dương.

Thiết kế sân vườn Thiền được bố cục sao cho từ bất kể góc nhìn nào, sẽ có 1 trong 15 tảng đá đều bị che khuất, thường được hiểu ý nghĩa ẩn dụ rằng cần phải có sự giác ngộ tâm linh để nhận thức được những gì không thể nhìn thấy bằng mắt thường.

Các sân sỏi trắng được dùng xác định những khu vực linh thiêng ở Nhật Bản thời tiền Phật giáo có thể đã góp phần vào sự phát triển của các sân vườn khô Karesansui trong các ngôi chùa Thiền.

Được bao quanh ba mặt bởi những bức tường & hành lang của tòa nhà chính (Hojo), toàn bộ cảnh quan sân vườn dốc về phía góc ngoài cùng bên phải để dễ thoát nước. Bức tường ở cực bên phải thuôn nhọn chiều cao 50 cm về phía xa để tạo chiều sâu.

Tương tự sân vườn Thiền, bức tường cũng là Bảo vật Quốc gia với mái lợp bằng vỏ cây Tuyết Tùng & được xây bằng đất sét đun sôi trong dầu. Theo thời gian, dầu thấm ra ngoài tạo nên những màu sắc lốm đốm & nhẹ nhàng trầm mặc, thể hiện đặc trưng thẩm mỹ wabi-sabi & shibui – đề cao vẻ đẹp giản dị, tự nhiên & phong hóa bởi thời gian.

Thiết kế sân vườn Nhật Bản ưa thích sử dụng vật liệu tự nhiên, để mang đến cho người xem sự thanh bình cho tâm trí, thả lỏng tinh thần. Dù có nhìn ngắm bao nhiêu lần, vẻ đẹp giản dị mộc mạc của khu vườn vẫn tiếp tục gây ngạc nhiên.

Sân vườn Thiền Kareisansui được tạo ra như một hình thức Thiền định & chiêm nghiệm khi ngồi trên hàng hiên có mái che (engawa) của ngôi đền, lấy cảm hứng từ những bức tranh mực đen trắng, ẩn dụ trong đó những triết lý Thiền, nhằm giải phóng tâm trí khỏi tạp niệm thế tục & hướng đến những trạng thái tâm thức cao hơn.

Xem thêm | 7+ lý do nên thiết kế sân vườn biệt thự phong cách Nhật Bản tại Việt Nam là gì ?

Xem thêm | Phong cách sân vườn Nhật Bản nào đẹp & được ưa chuộng ?

Nhiều Thiền sư khẳng định thông qua thiền định ở cảnh giới cao, tâm thức có thể tiến vào cảnh quan sân vườn tuy có kích thước nhỏ nhưng lại tượng trưng cho sự vô tận & vĩnh cửu vượt thời gian & không gian.

Phật giáo Thiền Tông đề cao sự tỉnh thức & sống trong khoảnh khắc hiện tại bằng cách thực hiện những hành động dù đơn giản nhất với sự tập trung. Việc cào sỏi thành các hoa văn cũng là một hành động thiền định, nó đòi hỏi sự chú ý đến chi tiết và bố cục để thực hiện chính xác. Điều này càng tăng thêm vẻ bí ẩn sâu sắc của sân vườn Nhật Bản đền Roan-ji.

Để những cào thẳng hoàn toàn & có độ sâu đồng nhất là điều không hề dễ dàng. Tại Ryoan-ji, một quả nặng được thêm vào để độ sâu của răng cào không khiến tâm trí của một Thiền sư dao động & mất tập trung.

2.2. Thiết kế cảnh quan sân vườn tản bộ đền Ryoan-ji

Những năm gần đây, Ryoan-ji thường được gọi là Oshidoridera, Đền Uyên Ương, vì có nhiều vịt uyên ương làm tổ trên hồ Kyoyōchi. Bên cạnh vẻ đẹp, loài vịt này còn là biểu tượng của tình yêu đích thực & chung thủy.

Hồ Kyoyochi, là một đặc điểm cảnh quan còn sót lại của điền trang Fujiwara ban đầu, được xây dựng vào thế kỷ XII, do đó có trước sân vườn Karesansui nổi tiếng của Ryoan-ji khoảng năm thế kỷ.

Như thường thấy trong thiết kế cảnh quan sân vườn thời Heian, trong hồ có hai hòn đảo nhỏ. Ở phía tây bắc hồ nước là một khuôn viên mới được trồng nhiều cây anh đào.

2.3. Thiết kế sân vườn Trà đạo Nhật Bản đền Ryoan-ji

Từ hành lang bao quanh sảnh chính hojo, rẽ ngang là sẽ nhìn thấy sân vườn Trà đạo đền Ryoan-ji. Sự thiếu vắng các chi tiết cầu kỳ của kiến trúc Nhật Bản cho phép tâm trí & tầm nhìn tập trung vào cảnh quan xung quanh.

Khu vườn bao gồm rêu phủ kín mặt đất, những cây sồi Nhật Bản, Thông Nhật, Tuyết Tùng tán lá rậm rạp, & một túp lều Trà Thất nhỏ tên là Zorokuan từ thời Momoyama, nhưng đã được cải tạo sau trận hỏa hoạn năm 1929.

Zorokuan có nghĩa là “sáu thứ ẩn giấu”, trường hợp này có nghĩa là bốn chân, đầu & đuôi của một con rùa, biểu tượng của Gembu – vị thần hộ mệnh phương Bắc. Tương truyền Shogun Hideyoshi Toyotomi là người đã tặng những cây hoa trà cho sân vườn Trà đạo ở đây.

Một chậu nước Tsukubai bằng đá nằm gần túp lều trà Zorokuan, dùng cho du khách cúi người, cúi đầu để rửa tay súc miệng – như một cách thanh tẩy tâm trí trước tham gia nghi lễ Trà đạo. Trên chậu khắc bốn ký tự có nghĩa “Tôi học bằng lòng” – một câu Thiền ngụ ý rằng bí mật của hạnh phúc là học cách hài lòng với hoàn cảnh của mình.

Những viên đá bước trên lớp rêu dày bao quanh, khiến tầm nhìn được nới lỏng sau khi ngắm Karesansui với bãi sỏi trắng mênh mông. Âm thanh của nước chảy vào lưu vực & tiếng suối chảy xiết ở xa cũng góp phần vào cảm giác trải nghiệm của thiết kế sân vườn Nhật Bản này.

3. Vẻ đẹp bốn mùa của sân vườn Thiền Nhật Bản đền Ryoan-ji

Thật khó để nghĩ rằng một sân vườn khô Karesansui có thể biểu hiện sự thay đổi của bốn mùa. Tuy nhiên, ở Ryoan-ji, những cây xung quanh cũng trở thành một phần trong thiết kế sân vườn.

Màu xanh đậm của cây tuyết tùng & cây Thông Nhật vào mùa hè, cây hoa anh đào nở rộ khiến khu vườn bừng sáng vào mùa xuân, cây phong chuyển màu lá vào mùa thu & những cây phủ tuyết trắng xóa vào mùa đông mang đến cho cảnh quan sân vườn những diện mạo hoàn toàn khác.

4. Một số mẫu thiết kế sân vườn biệt thự phong cách Nhật Bản đẹp do Triệu Điền thiết kế & thi công

Ngày nay, sân vườn Nhật Bản không chỉ hiện diện trong những ngôi đền mà còn trở thành phong cách được ưa chuộng trong lĩnh vực thiết kế cảnh quan biệt thự, văn phòng… bởi vẻ đẹp tinh tế, đẳng cấp, đậm tính nghệ thuật & hợp phong thủy. Điều này đòi hỏi sự am hiểu sâu rộng về văn hóa & mỹ học xứ Phù Tang.

Cùng ngắm 50+ mẫu sân vườn đẹp do nghệ nhân thietkesanvuonnhat.vn | Triệu Điền Group thiết kế & thi công nhé !

Tổng kết

Nếu bạn đang tìm kiếm công ty thiết kế & thi công sân vườn Nhật Bản – hồ cá Koi đẹp, uy tín với đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp & chính sách bảo hành dài hạn, hãy liên hệ Hotline / Zalo: 0979 11 99 88 để được tư vấn miễn phí ngay hôm nay.

Biên tập: KTS. Hạc Vũ

Photographer:

flickr.com/masakoishida_macononch

kyotoryotaf.myportfolio.com/work

twitter.com/tokyonobo

twitter.com/camelliakyoto

twitter.com/skemasai

twitter.com/chizu_0620

kanpai.fr